"Tiếng Việt"

Vừa được myselfvn gửi cho bài "Tiếng Việt" của Lê Tâm phổ thơ Lưu Quang Vũ (LQV).

Những bài thế này (hoặc như kiểu "Ôi quê tôi" của Lê Minh Sơn), nghe vào dịp năm hết tết đến, bâng khuâng nhớ nhà, thương quê nhớ nước, v.v... rất thích hợp. Nếu được nghe tại trận, sáo, bộ gõ, ghi-ta gỗ bập bùng, hẳn còn hay nữa.

Bài hay, tất nhiên một phần cũng vì lời (dựa theo thơ) LQV đã rất hay rồi. Với bài thơ này, bố cún có một kỷ niệm không đặc sắc lắm, nhưng cũng kể đây, ngõ hầu mua vui dăm ba trống canh.

Số là, hồi 1993 bố cún có dịp sang Nga, ở nhà một cô chú người quen. Do tiếng Nga ú ớ nên hay săn cái gì tiếng Việt để đọc giải sầu.

Báo chí sách vở (từ Việt Nam "đánh" qua) hồi ấy ở Nga nhiều hơn hẳn Đông Âu, nhất là vì có mấy quầy sách báo trên DOM 5 (hồi nó còn chưa bị OMON dẹp). Hàng tuần, bố cún hay lên đó 1-2 lần mua báo, xem (cọp) sách, chủ yếu cũng để mua từng phần "Tiếu ngạo giang hồ" (dạo ấy Việt Nam mình chưa in lại đẹp đẽ trang trọng như giờ đâu, mà một ông nào đó bên Nga photocopy lại bản dịch cũ ở Sài Gòn, chữ được chữ mất, có khi mất cả vài trang do sách gốc chắc bị bác nào "ngồi trong hố xí đợi ngày mai" nên đã hứng chí thiến dăm tờ :). Những chuyện này đều hay, sẽ kể kỹ ở dịp khác.

Vì lượng sách báo Việt ngữ dồi dào như vậy, nên... thùng rác của khu tập thể nơi bố cún tạm trú cũng hay có sách vở :). Bố cún thường chực ở đó, để... bới - nhưng về sau thấy mất vệ sinh và thể diện quá, nên có đánh bạo đề nghị nhà hàng xóm, trước khi vứt cái gì vào hố rác, mà có liên quan đến chữ nghĩa giấy má, thì cho bố cún liếc qua kiểm duyệt cái.

Nhà ấy rất ngạc nhiên trước đề nghị (rất nhã nhặn) này, nhưng vì "thằng này hiếu học" nên cũng chấp thuận. Kết quả là, bố cún có nhiều báo để xem, cắt được một số tư liệu giữ lại, và hời hơn cả là vớ được một cuốn "Cổ học tinh hoa" (đầy đủ, nhưng đã mủn), và tập "Mây trắng của đời tôi" (NXB Tác phẩm mới, 1989 - đã bị trẻ con xé lung tung ở bên trong, mất tới hơn một nửa, nhưng kỳ diệu là vẫn còn bìa và bài "Tiếng Việt" thì nguyên xi, có thể vì là bài thứ hai, sau "Nơi ấy", mà trẻ con chỉ hay thích mân mê bìa và xé tận sâu bên trong thôi).

Đây là lần đầu tiên bố cún được đọc bài thơ ấy (cùng nhiều bài khác, rất hay, của LQV), và thú thật là ứa nước mắt!

Tuy nhiên, vì lý do... vệ sinh, tập thơ LQV không thể giữ được ở nguyên trạng của nó :((. Tiếc của giời quá, bố cún mò lên nhà một tay bạn, giờ là soái xiếc gì đó ở Nga, ở đấy có máy photocopy. Mất 1 buổi tối (lừa khi cả nhà tay bạn đã yên giấc nồng) để chụp lại cuốn thơ, rồi hì hụi cắt và lấy ghim dập lại để nó thành hình y như cuốn sách! Sáng sau, chào hỏi dăm ba câu lơ láo ngọt nhạt, bố cún chạy biến để phi vụ khỏi bị lộ.

Tuần sau, tay bạn gọi điện rủ lên ăn cơm. Hắn thông báo cái máy photocopy đã bị hỏng (có thể do máy Nga không chịu nổi công suất gần 100 trang 1 đêm?), nhưng hắn đã sửa rồi, và lần sau có muốn "lưu trữ tư liệu gì thì cứ làm vào ban ngày, anh em ở văn phòng đây sẽ giúp đỡ" :)

Nhờ cậu bạn tốt bụng, và tất nhiên, nhờ sọt rác của nhà hàng xóm, đến giờ bố cún vẫn giữ được tập photocopy ấy... Mỗi lần giở nó ra, và đọc LQV, có cảm giác như hay hơn nhiều so với đọc ở các tập mới, bìa bóng, thơm mùi mực bây giờ...

(*) Không dính dáng gì đến đề tài này, có một chuyện nữa khá buồn cười đối với bố cún. Ấy là, dạo ở Hà Nội, được myselfvn nồng nhiệt mời tới Tadioto giao lưu, thưởng thức trình diễn thơ, v.v..., mọi nhẽ. Qua điện thoại, thấy myselfvn giới thiệu rất nồng hậu về „cơ sở văn hóa” này, nhưng giờ mới dám thú thực là, khi ấy nghe câu được câu mất, cũng không hiểu lắm Tadioto là cái gì, nghe cứ như... Nhật Bổn :). Lại sợ bị „quê”, không dám hỏi lại - tất nhiên, phần cũng vì bận một số bổn phận nữa – nên cuối cùng đã xin phép được „hẹn dịp khác”.

Giờ mới thấy tiếc quầy quậy... :((