Loa phường

Bạn Linh có bài bình luận về loa phường, rất hay, như thường lệ, nhân vụ "Báo Mỹ viết về 'loa phường' Hà Nội" trên VNE.

Ở đây, chỉ nói về cảm tưởng cá nhân của bố cún về loa phường trong vài... giai đoạn cuộc đời :).

1. Độ ba chục năm trước, không nhớ rõ lắm, nhưng hình như cứ độ 5 giờ sáng là đã có loa rồi.

Thời ấy, tin chả có gì, nên loa, trước hết, có chức năng là hàng sáng khua mọi người dậy để... tập thể dục, theo phương châm "Khỏe vì nước kiến thiết quốc gia". Vả lại, "con người mới XHCN", tất nhiên không được sa đà chuyện ăn nằm...

Lũ trẻ cùng phố với bố cún dạo đó, đứa nào đứa nấy rách như tổ đỉa. Cả hội, chỉ độc một thằng, tên là Hiển, có một trái bóng da. Nịnh nó chán, nó mới cho đá. Mỗi lần cần bơm bóng, mà không phải lúc nào cũng có bơm, cả mấy chục đứa phải ghé miệng thổi, phùng mồm trợn má. Bóng thì lồi lõm, vỏ ngoài vá chằng vá đụp, trông rất "phản cảm".

Một dạo, vào mùa hè, thằng Hiển tự nhiên... thảo, rủ cả lũ cứ sáng sớm, khi nào có loa, thì chạy dọc đường Thụy Khuê lên sân Quán Thánh, chừng 1km. Đá một trận tơi bời ở đó, xong lại kéo nhau ra Hồ Tây tắm truồng.

Công nhận, những lúc ấy, tiếng loa phường réo rắt, nhạc hoành tráng, rất kích động tinh thần... thiếu niên. :)

Nhưng được vài bữa thì quả bóng bị thằng chết tiệt nào đó sút một cú cực mạnh, bắn vào bụi gai, nổ luôn. Mà dừng ở lúc đấy là phải, vì bố cún sau mấy ngày đầu hăng hái, sau tinh thần có phần xuống vì đang tuổi ăn tuổi ngủ, mà bữa cơm thì có mấy pờ-rô-tít đâu, nên vận động mạnh thường xuyên vào sáng sớm, kể cũng mệt...

2. Cuối năm 2003, bố cún về thăm nhà lần đầu sau 19 năm. Dĩ nhiên, trong đầu đầy những suy nghĩ (rất hợp lý) như bạn Linh, về "không gian cá nhân, riêng tư", về "quyền tự quyết" (thích nghe cái gì, hay không).

Sáng đầu tiên, tỉnh dậy, rất sớm, không phải do tiếng loa phường, mà bởi tiếng gà gáy, tiếng chửi bới ở nhà hàng xóm (nhà ấy có một bà cụ tính rất tốt, chỉ tội thích mắng mỏ chồng con, nhưng rồi ai cũng lấy đó làm, quen, không hề hấn gì cả), tiếng rao, rồi vô vàn thứ tiếng khác nữa. "Không gian riêng tư", như vậy, đã bị xâm phạm, mà mình chả làm gì được. Việt Nam là vậy ;)

Rồi, dĩ nhiên, kế đến là cái loa phường với những tin tức đa phần không mấy bổ ích. Nhưng quan sát kỹ thì dường như trò tuyên truyền, nhồi sọ qua phương tiện "thông tin đại chúng" này được/ bị "tích hợp" vào đời sống của cư dân quá rồi, nên không mấy ai lấy làm rầu.

Hoặc giả, phải có điều tra, thống kê khoa học hẳn hoi, thì mới biết được dân tình yêu ghét nó thế nào, tỉ lệ bao nhiêu...

3. Cuối năm ngoái, bố cún cùng ông về quê Quảng Ngãi. Có ngủ 1 đêm tại một khách sạn Đà Nẵng do người nhà thuê cho từ trước.

Khách sạn, có lẽ thuộc sở hữu nhà nước xưa, kiểu như một nhà công đoàn gì đó, đến giờ cũng chả biết đã tư nhân hóa chưa - vấn đề là chăn đệm mọi thứ hôi rình nhớp nháp ẩm mốc như thể cả trăm năm không ai lui tới, mà giá hình như cũng không rẻ. Không sao, ngủ có một đêm, vả lại, quê mình nó thế.

Chập chờn cả đêm không ngủ được, thì rạng sáng, rõ sớm, đã bị ngay cái loa mắc ở cột điện sát bên ngoài tra tấn. Không rõ là những tin tức gì vì bố cún nghe không ra, mặc dù có căng tai ra theo dõi (đằng nào cũng không ngủ được, vả lại, mấy hôm không vào được Net, có phần tụt hậu :)).

Tuy nhiên, cũng không bực lắm. Hình như, về thăm nhà ít bữa, cái cảm giác kiên nhẫn trộn lẫn hoài niệm (một cách vô ý thức) dâng lên rất mạnh. Chứ bên này, thằng hàng xóm làm sinh nhật, bật đài to nhảy nhót muộn muộn là mình tím mặt, sang hằm hè chỉ chực gây sự rồi.

Cho dù, mình ở nhờ chúng nó!

3. Cái lý và cái tình nhiều khi nó vớ vẩn luyên thuyên như vậy đấy.

Lắm khi, cái gì bị nhồi cho thành quen, mòn mỏi, thì đâm ra mình có xu hướng chấp nhận nó, coi nó là một phần của đời mình, dù lúc này lúc khác có thể khó chịu, nhưng mình cũng "chịu được", thậm chí còn có... tình cảm với nó, gán cho nó những mỹ từ mà hiển nhiên nó không có (ví dụ, coi nó là một... nét văn hóa :).

Cho dù, xét theo lý, thì trò loa liếc này vi phạm đủ các quyền cá nhân. Và người dân, tất nhiên là có thể, thậm chí, có quyền đề nghị bỏ béng nó đi, vì nó được thực hiện bằng tiền dân...

(*) Bên "Tiền Phong" cũng có diễn đàn về loa phường, ở đây. Ảnh minh họa trên được chổm từ đó.s1`